Cewnikowanie serca to badanie kardiologiczne, którego celem jest ocena kondycji serca. Pozwala m. in. na bezpośredni pomiar ciśnienia w głębiach serca a w pochodzących z niego wielkich naczyniach krwionośnych. Cewnikowanie serca to badanie wykonywane, gdy są wady genetyczne serca, w wypadku, gdy pojawia się trudność w ich stwierdzeniu i określeniu ich poziomu zaawansowania. Zabieg kardiologiczny lub operacja kardiochirurgiczna wymagają także wcześniejszego przeprowadzenia cewnikowania serca. Celem tego badania jest normalni pomiar ciśnienia w głębiach serca oraz wielkich naczyniach, a także ocena poziomu tlenu we krwi. Jest to badanie inwazyjne, od którego stopniowo odchodzi się na rzecz analizowania echokardiograficznego. Cewnikowanie serca to inwazyjne badanie, polegające na przezskórnym nakłuciu żyły lub tętnicy i wprowadzeniu cewnika. Następnie cewnik jest prowadzony do jam serca oraz wielkich naczyń, by móc zobaczyć występujące w nich ciśnienie oraz wysycenie krwi tlenem.
Cewnikowanie serca – wskazania do analizowania
Cewnikowanie odbywa się w celach diagnostycznych, kiedy jest podejrzenie wady genetycznej serca lub niewydolności serca i poziomu zaawansowania danej choroby. Również chorzy, jacy mają zostać poddani przeszczepowi serca, inwazyjnemu zabiegowi kardiologicznemu lub operacji kardiochirurgicznej, są kierowani na cewnikowanie. Badaniu mogą zostać poddane osoby w różnym wieku, czasami nawet niezbędne jest cewnikowanie serca u noworodka czy większego dziecka.
Cewnikowanie serca – jak wygląda przygotowanie pacjenta?
Przed cewnikowaniem serca, należy zrobić kilka podstawowych badań: EKG, RTG serca i klatki piersiowej i badanie echokardiograficzne. Polecana jest też wizyta kontrolna u stomatologa. Potrzebne jest też wygolenie pachwin. Bezpośrednio przed badaniem stosuje się znieczulenie miejscowe i środek uspokajający. Gdy pacjentem jest dziecko, wykonuje się znieczulenie ogólne. Przed badaniem należy się rozebrać. Następnie chory kładzie się na profesjonalnym stole i jest przykrywany prześcieradłem chirurgicznym.
Jak przebiega cewnikowanie?
Przed podejściem do badania każdy chory jest informowany o jego procesie. Ponadto trzeba udać się na inne testy diagnostyczne, np. EKG, morfologię krwi, elektrolity. W wypadku stosowania preparatów lekarz decyduje, czy niezbędne jest ich krótkie odstawienie lub zastąpienie innym sposobem. Badanie odbywa się w pracowni hemodynamicznej, gdzie nagi chory kładzie się na profesjonalnym stole. Cewnikowanie jest wykonywane z wykorzystaniem miejscowego znieczulenia. Przeważnie nakłuwane są naczynia udowe, jednak w pewnych wypadkach naczynia kończyny górnej. W celu cewnikowania „lewego serca” nakłuwane są naczynia tętnicze, cewnikowanie „prawego serca” odbywa się przez nakłucie naczyń żylnych. Cewniki prowadzone są przez naczynie do jam serca i idących z nich wielkich naczyń. Ruchy cewnika są przez cały czas obserwowane na ekranie monitora. Podczas procedury przez ciało pacjenta okresowo przepuszczana jest wiązka promieni rentgenowskich. Czas trwania badania to zwykle kilkadziesiąt minut.
Czy cewnikowanie powoduje powikłania? Podobnie, jak wiele różnych form medycznych, również cewnikowanie może skutkować komplikacjami, jednak najczęstszym powikłaniem jest powstanie krwiaka lub krwawienie w miejscu nakłucia (nie są to przecież komplikacje ciężkie czy zagrażające życiu). Istnieje ryzyko bardzo trudnych powikłań, jednak występują one również a w części wypadków badanie przebiega prawidłowo.
Jakie są przeciwwskazania do cewnikowania serca?
Jedynym bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania metody jest brak zgody pacjenta. Są jednak względne przeciwwskazania, do których należą m.in.: zaburzenia elektrolitowe, ostra niewydolność nerek, niewyrównana niewydolność krążenia, ciężkie i źle kontrolowane nadciśnienie tętnicze, uczulenie na radiologiczne środki cieniujące, skaza krwotoczna, ciąża. Cewnikowanie serca jako badanie inwazyjne nie należy do najczęściej wykonywanych czynności i chory jest na nie kierowany tylko, jeśli lekarz uzna to za niezbędne lub badania nieinwazyjne okazują się niewystarczające. Jeżeli Twój lekarz stwierdził, iż w Twoim przypadku konieczne jest cewnikowanie, ale obawiasz się analizowania, poproś go o udzielenie Ci odpowiedzi na wszelkie nurtujące Cię zagadnienia oraz rozwiązanie wątpliwości.
Powikłania cewnikowania serca
Bardzo popularnym skutkiem ubocznym analizowania jest mały krwiak w miejscu, w którym wprowadzono cewnik do naczynia. Niektórzy chorzy mają reakcję alergiczną na środek cieniujący, jednak fakty te zwykle szybko ustępują. Choroby serca to typowy problem. Na szczęście dostępne są metody badań, które umożliwiają wykrycie na przykład wady genetyczne serca. Cewnikowanie serca jest badaniem inwazyjnym, a może być co pewien czas powtarzane i wykonywane u osób w innym wieku. Wykrywanie chorób genetycznych serca oraz innych chorób metodą cewnikowania nie jest niezbędne u ciężarnych ani wtedy, gdy u kobiety wystąpiła możliwość zajścia w ciążę.
