Medycyna holistyczna polega na całościowym podejściu do problemów zdrowotnych człowieka i zwróceniu uwagi na fakt, że choroba może mieć zarówno fizyczne, jak i psychiczne czy duchowe podłoże, więc skuteczna terapia powinna zająć się zarówno wyleczeniem ciała, jak i ducha. Do medycyny holistycznej wkład wnoszą homeopatyczne leki roślinne, leki stosowane w zielarstwie i fitoterapii, a także praktyki takie jak joga, techniki relaksacyjne czy medytacja.
Słowo „holistyczny” wywodzi się z greckiego słowa „holos”, czyli „całość”. Medycyna holistyczna zakłada, że człowiek jest niepodzielną całością składającą się zarówno ze sfery fizycznej, umysłowej, jak i duchowej. Skuteczne leczenie nie może być więc leczeniem objawowym lub terapią wyłącznie jednego narządu. Powinno obejmować cały organizm. Leczenie holistyczne jest nie tyle metodą terapeutyczną, co podejściem do pacjenta polegającym na zalecaniu mu sposobów leczenia, praktyk i terapii, które pomogą w wyleczeniu danego schorzenia od podstaw.
Mając na uwadze, że wiele chorób ma podłoże w stresie, skołatanych nerwach, złym stanie psychicznym człowieka, podejście tego typu jest jak najbardziej uzasadnione. Terapie medycyny holistycznej mogą obejmować takie dziedziny jak tradycyjna medycyna chińska, fitoterapia, masaż relaksacyjny i leczniczy, aromaterapia, homeopatia. Leki dobierane są indywidualnie do pacjenta i pomagają w wyleczeniu całego organizmu.
Historia medycyny holistycznej
Korzenie całościowego podejścia do zdrowia i kondycji człowieka sięgają czasów starożytnych. Było ono obecne zarówno w antycznej Grecji, jak i w Chinach. Ojciec medycyny, Hipokrates, twierdził, że człowiek pozostaje w ścisłym związku ze swoim otoczeniem zewnętrznym, a lekarz powinien leczyć człowieka, a nie chorobę.
Medycyną holistyczną jest także tradycyjna medycyna chińska, postrzegająca człowieka jako złożoną całość, ze wszystkimi aspektami wpływającymi na jego zdrowie. Choroba, wedle medycyny chińskiej, powstaje, gdy jakiś czynnik zaburza harmonijny przepływ energii przez organizm. Może to być czynnik fizyczny lub pozafizyczny.
Chińczycy wyróżniali czynniki klimatyczne (wiatr, zimno, gorąco), wewnętrzne (stres, zmęczenie, pobudzenie emocjonalne), a także inne, jak zła dieta, urazy. Zadaniem lekarza jest poznanie przyczyny choroby, a rozpoznanie jest przeprowadzane indywidualnie dla każdego pacjenta – każda choroba może mieć bowiem różnorakie przyczyny. Następnie dobierana jest odpowiednia metoda lecznicza.
Chińczycy zwykle zalecają kombinację ziołolecznictwa, akupresury, akupunktury i rozgrzewania, ale w razie potrzeby włączane są też inne metody. Coraz częściej takie praktyki przyjmują także lekarze zachodni. Zalecana może być fitoterapia, masaże, aromaterapia, fototerapia, homeopatia. Leki, zarówno farmakologiczne, jak i ziołowe, też powinny być dobierane indywidualnie.
Elementy medycyny holistycznej w podejściu lekarzy zachodnich
Wywiad lekarski obejmujący pytania o dietę, tryb życia, poziom stresu, powody przemęczenia, środowisko pracy, aktywność fizyczną itp. można nazwać wywiadem o podejściu holistycznym. Choroby kręgosłupa, przewodu pokarmowego, układu krążenia, a także problemy o podłożu psychicznym należy bowiem leczyć całościowo.
Leki, czy to chemiczne, czy roślinne, czy homeopatyczne (leki oparte na składnikach naturalnych), pomogą wyleczyć objawy, zaleczyć dolegliwość, jednak podejście całościowe powinno obejmować także np. zmianę diety, modyfikację stylu życia, włączenie większej dawki aktywności fizycznej do codziennego rozkładu dnia, a także rehabilitację oraz metody wpływające pozytywnie na stronę emocjonalną człowieka.
Dla przykładu – joga i ćwiczenia oddechowe działają uspokajająco, pozwalają na utrzymanie dobrej kondycji, stanowią także świetną terapię chorób układu oddechowego, w tym rehabilitacji po zapaleniu płuc lub oskrzeli.
Wpływ stanu ducha na zdrowie fizyczne
Wielu naukowców podkreśla rolę stresu w powstawaniu różnych chorób i dolegliwości – począwszy od chorób skórnych przez schorzenia kardiologiczne po choroby przewodu pokarmowego. Pomoc pacjentowi w wyeliminowaniu stresu może obejmować techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, masaże, aromaterapia, dobór właściwych ćwiczeń fizycznych, a także różnego rodzaju terapie, m.in. z towarzystwem zwierząt, jak hipoterapia, dogoterapia, felinoterapia czy alpakoterapia.
Homeopatia, leki roślinne oraz rozmaite metody lecznicze stanowią jedynie uzupełnienie terapii, w której najważniejsze elementy to zidentyfikowanie przyczyny choroby, dobranie sposobu zlikwidowania jej oraz wyrobienie u pacjenta postawy aktywnej, zmierzającej do poznania własnego organizmu i jego potrzeb.
Materiał zewnętrzny.
