Kaszel i katar, to sposób którego używa organizm, by pozbyć się wirusów. Podczas choroby jest to normalna odpowiedź, jednak dla pacjenta na pewno jest poważna. Dlatego staramy się łagodzić katar i kaszel towarzyszące przeziębieniu i chorobie. Jednak kaszel i katar trwające dłużej niż trzy tygodnie trzeba skonsultować ze specjalistą. Kaszel i katar zwykle grają w parze albo jeden po drugim w infekcjach. Wszystko zależy od rodzaju wirusa, jaki nas zaatakował oraz odpowiedzi naszego organizmu. Czasem choroba zaczynać się od kaszlu, co mówi, że wirusom udało się sforsować nos i chcąpodbić krtań i oskrzela. Kiedy indziej przeziębienie tworzy się od drapania w gardłe i kichania, które wysyła do kataru. To dowód, iż na pierwszy ogień do gry ruszyła błona śluzowa nosa i gardła. Kaszel dołącza później, lub szczęśliwe nas omija.
Przeziębienie – choroba wirusowa
Przeziębienie to dolegliwość wirusowa, która najczęściej przemieszcza się drogą kropelkową. Osoba cierpiąca w czasie kichania i kaszlenia rozpyla wokół siebie niewielkie kropelki wydzieliny z dróg oddechowych, w jakich zagnieżdżają się patogeny. Warto podkreślić, że do zakażenia dojść może jeszcze w rezultacie kontaktu z zakażonymi przedmiotami, ponieważ część wirusów może przez jeden okres przetrwać w środowisku. Więc w tzw. okresach infekcyjnych kluczowyą rzeczą jest profilaktyka, w szczególności częste mycie rąk. Z listy objawów choroby przeziębieniowej utrzymują się ok. 7 dni, przy czym ich najważniejsze nasilenie uważa się po 3-4 dobach (później zaczynają łagodnieć i stopniowo ustępować). Należy zauważyć, że wygląd i nasilenie objawów zależą m.in. od rodzaju wirusa, który odpowiada za zakażenie.
Jak działać kaszel mokry?
Postępowanie, które zajmuje na celu rozrzedzenie wydzieliny śluzowej, polega na podaniu choremu dostatecznej podaży płynów i nawilżaniu powietrza oddechowego (stosowaniu nawilżaczy spokojnych i inhalacji 0,9% NaCl). Wielkie znaczenie w upłynnianiu zalegającej wydzieliny jest działanie mukokinetyczne, mukolityczne oraz wygodny drenaż. Do mukokinetyków przychodzących na stymulację gruczołów oskrzelowych należą m.in. jodek potasu, guaifenezyna i emetyna. Wśród mukolityków (leków rozrzedzających gęstą wydzielinę) podaje się mesnę, N-acetylocysteinę. Warto zobaczyć, że ambroksol, bromheksyna i karboksymetylcysteina wykazują głównie działanie mukokinetyczne, ale posiadają więcej właściwości mukolityczne; wzmagają ruch rzęsek i ułatwiają miejscową obronność. Podobne działanie wykazują inne mukokinetyki stosowane w objawowym leczeniu kaszlu produktywnego. Karboksymetylcysteina nie tylko upłynnia lepki śluz, ale ogranicza przyleganie niektórych bakterii do nabłonka błony śluzowej gardła oraz działa przeciwzapalnie. Ambroksol i karboksymetylcysteinę zapisuje się zarówno pacjentom z dużymi zakażeniami dróg oddechowych, jak oraz w sezonach zaostrzeń przewlekłych chorób dolnych dróg oddechowych. Wyniki badań klinicznych dowodzą, że ambroksol i karboksymetylcysteina wykazują efektywność w zakażeniach dolnych i zewnętrznych dróg oddechowych, m.in. przyspieszają leczenie i regenerację nabłonka oddechowego.
Kaszel, jaki powinien zaniepokoić
Zawsze, gdy kaszel jest dłuższy niż trzy tygodnie oraz nie mija mimo leczenia, trzeba iść do specjalisty. Może świadczyć, że zaatakowane zostały oskrzela lub płuca. Czasem niemijający kaszel może być objawem poważniejszej choroby.
1. Suchy, męeczący kaszel, któremu nie towarzyszą objawy przeziębienia może być objawem astmy. Jest też objawem niewydolności serca. Bywa też wyjątkową odpowiedzią na stosowane leki, np. na nadciśnienie.
2. Mokry kaszel, podczas którego odkrztuszana jest ropna wydzielina najczęściej świadczy o infekcji, od zwykłej po gruźlicę.
3. Odkrztuszanie ogromniejszych części śluzowej lepkiej i bogatej wydzieliny, zwłaszcza rano może informować o długotrwałej obturacyjnej dolegliwości płuc (POCHP).
4. Odkrztuszanie czopów może informować o grzybicy.
5. Krwista wydzielina jest szkodliwa, może informować o problemach naczyniowych lub o nowotworze.
Przewlekły katar
Katar, jaki nie odbywa się wraz z przeziębieniem przeważnie jest objawem kłopotów z zatokami. Przewlekły katar potrafi być wywołamy i innymi przyczynami. Nierzucające się lub napadowe katary sugerują przewlekły nieżyt nosa spowodowany alergią, zaburzeniami naczynio-ruchowymi, zanikiem lub przerostem błony śluzowej, a też zanieczyszczeniem otoczenia, drażnieniem chemikaliami lub zmianami hormonalnymi. Przewlekły katar jest dodatkowo w cukrzycy, chorobach krążenia, wątroby oraz nerek.
Kaszel
Kaszel sam w sobie nie jest dolegliwością, jest odruchem mającym na celu oczyszczenie drzewa oddechowego z czegoś co w nim zalega. Jest to istotnym aspektem obrony organizmu. Dla lekarza bardzo istotna jest informacja o tym którego rodzaju kaszel nam dolega . W współzależności od rodzaju kaszlu inne również będzie jego leczenie.
Układ odpornościowy „mądrzeje” z wiekiem
Osoby dorosłe zapadają na przeziębienie ok. 2-4 razy w roku, seniorzy i bardzo rzadziej ( średnio 0,5-1 obraz w roku). Najczęściej przeziębiają się dzieci – nawet trzykrotnie częściej niż dorośli. Określa się, iż im starszy układ odpornościowy, tym tak i lepiej radzi sobie z drobnoustrojami wywołującymi chorobę przeziębieniową.
