Półpasiec to poważna choroba zakaźna spowodowana przez ten sam rodzaj wirusa co ospa wietrzna, czyli VZV. Efektem pierwotnego zakażenia jest tak ospa, na którą zwykle chorują dzieci. Gdy z biegiem lat odporność organizmu spada, np. w skutek ogólnego osłabienia organizmu, przebytych chorób czy wieku, groźny wirus uśpiony w zwojach nerwów czuciowych zaczyna reaktywację i namnażanie.
Półpasiec – jak można się zarazić?
Ospa wietrzna i półpasiec to dwa oblicza jednego wirusa. Przy czym inna jego formę rzadko dotyczy dzieci. Półpasiec najczęściej dotyka osoby w wieku dojrzałym. Nie stanowi toż przecież regułą. Wirus uśpiony w gronie osób, które przechorowały ospę, może zostać aktywowany, gdy zaistnieją korzystne ku temu warunki, a należą do nich:
•spadek odporności,
•choroby nowotworowe,
•leczenie immunosupresyjne,
•niedawno przebyte szczepienia,
•ogólne zmęczenie organizmu wywołanie przez rozmaite przyczyny, m.in. stres.
W wypadku półpaśca trudno rozmawiać o zarażeniu, dobrym słowem byłaby raczej reaktywacja wirusa, która powstaje przede każdym ze spadku odporności organizmu. W związku z powyższym, w grupie szczególnego ryzyka znajdują się osoby:
•zarażone wirusem HIV, chore na AIDS,
•po przeszczepach szpiku kostnego,
•starsze, szczególnie po 60. roku życia,
•przebywające ostre choroby i zapalenia,
•poddane ciężkiemu, wyczerpującemu i osłabiającemu leczeniu, dotyczy to szczególnie radioterapii i chemioterapii,
•będące w dużym stresie.
Półpaścem nie można zarazić się od innego pacjenta. Każda osoba, która nie przebyła zakażenia wirusem VZV, po związku z chorym na półpasiec, najprawdopodobniej, zachoruje na ospę wietrzną. Z kolei dla każdego, kto przebył ospę, kontakt z chorym na półpasiec nie stanowi żadnego zagrożenia, jeśli układ immunologiczny działa prawidłowo. Kluczowy okazuje się zatem zdrowy styl życia, czyli odpowiednie odżywianie, sen i ruch. Specjalną uwaga należy zachować w wypadku, gdy choroba pojawia się częściej niż raz. Zwiększona tendencja do zachorowania na półpasiec bywa połączona z postępem procesów nowotworowych w systemie. W takim wypadku niezbędna jest konsultacja onkologiczna. Do aktywacji uśpionego wirusa Herpes zoster VZV i nastąpienia półpaśca może wejść w wyniku pewnych okoliczności, które występują w systemie. Do ponownej aktywacji wirusa dochodzi przede wszystkim w stanie obniżonej odporności organizmu człowieka. Nie znaczy to nigdy, iż nie odnotowano przypadków zachorowań na półpasiec, kiedy na pierwszy rzut oka nie zauważono w systemie żadnych charakterystycznych zmian.
Półpasiec – jego niebezpieczne formy i zasady postępowania
Wirus VZV aktywuje się od 3 do 5 tygodni. W tym czasie pojawia się szereg zmian, które zwyczajnie nie są identyfikowane z półpaścem. Zmęczenie, ból gardła czy podwyższona temperaturą mogą być sygnałami wielu chorób, dlatego początkowe stadium zaburzenia bywa ciężkie do zdiagnozowania. Gdy wirus się uaktywni, pojawia się ból, pieczenie, świerzbienie, a następnie krostki – umiejscowione wzdłuż linii zaatakowanych nerwów. Zmiany skórne mogą kierować się od 2 do 4 tygodni, czyli cały czas procesie choroby, lub wysychać po upływie tygodnia. Półpasiec zwykle umiejscawia się na tułowiu w okolicy piersiowo-lędźwiowej i nerwu trójdzielnego. Swoją nazwę zawdzięcza właśnie nietypowej lokalizacji – choroba obejmuje jedną część ciała, nie przekraczając jego linii środkowej. Równie często jak na tułowiu, przypadłość umiejscawia się na twarzy. Zmiany mogą pojawić się na skroniach, czole i powiekach, wówczas mówimy o półpaścu ocznym. Ta forma że nie tylko osłabiać wzrok, a nawet prowadzić do jego utraty. Do równie groźnej postaci należy półpasiec uszny, bowiem w ekstremalnych wypadkach może skutkować utratę słuchu. Wśród wyżej wymienionych znajduje się najcięższa odmiana zaburzenia, czyli półpasiec krwotoczny, która zwykle pozostawia blizny, rozsiany i zgorzelinowy charakteryzujący się wysiękami ropnymi. Kluczowy w ciągu leczenia jest czas. Im szybciej udamy się do lekarza, tym już podane zostaną medykamenty, które zatrzymają namnażanie wirusa. Kuracja zwykle wiąże się do stosowania preparatów przeciwwirusowych, przeciwbólowych i maści o działaniu ściągającym, przeciwbakteryjnym i odkażającym. Jeśli półpasiec ma niezwykle ostry przebieg, niezbędna bywa hospitalizacja. Osoby, które ciężko przeszły chorobę, często po zakończeniu kuracji borykają się z neuralgią – w miejscach, w których umieszczone były wykwity skórne bywa odczuwany dotkliwy ból. Zaburzenia ma charakter nawrotowy, dlatego dolegliwości z nim połączone mogą pojawiać się nawet po latach.
Półpasiec jest groźną chorobą, której objawów nie należy bagatelizować oraz przy pierwszych niepokojących zmianach udać się do lekarza internisty. Osłabiony układ immunologiczny sam że nie poradzić sobie ze zaburzeniem, czego rezultatem będą komplikacje. Najczęstsze powikłania to:
•strata wzroku i częściowa strata słuchu,
•porażenie nerwu twarzowego,
•porażenie mięśni, które poruszają gałką oczną,
•zapalenie rogówki i błony naczyniowej oka.
