Wbrew powszechnej opinii świerzb, będący zakaźną chorobą skóry, nie jest tylko skutkiem brudu. Możesz się nim zarazić nawet wtedy, gdy stoisz w naturalnych warunkach i pamiętasz o czystość osobistą. Tę chorobę skóry powodują pasożyty świerzbowca ludzkiego. Które są objawy świerzbu oraz jak się go leczy? Świerzb powoduje pasożyt – świerzbowiec ludzki. Jest on bardzo mały, a to dostrzeżenie go gołym okiem jest niemożliwe. Widoczne i odczuwalne są natomiast skutki działania świerzbowców – nieznośne świerzbienie skóry. W naskórku skóry, tam gdzie się zagnieżdżą, tworzą system kanalików i jamek. W nich samice składają jaja. Z tych jaj wylęgają się larwy, które również drążą w naskórku kanaliki i jamki. Pasożyty lubią szczególnie miejsca słoneczne i ukryte. Najczęściej świerzbowce bytują między palcami u rąk, w pachwinach, w strefach organów rodnych, pępka, pod piersiami, na linii pasa.
Co to jest świerzbowiec?
Świerzbowiec ludzki (Sarcoptes hominis) to roztocze, które powoduje świerzb – zakaźną chorobę skóry. Jak wygląda świerzb? Należy do pajęczaków, ma to 8 odnóży, które pomagają mu szybkie zajmowanie się po skórze. Mimo niewielkich rozmiarów (samiec ma od 0,15 do 0,2 mm długości, a samica od 0,3 do 0,4 mm) w przeciągu minuty może pokonać odległość aż 2,5 centymetra. Świerzbowiec rozmnaża się dosyć szybko, przy czym po akcie kopulacji samiec ginie. Samica natomiast drąży w ludzkim naskórku tzw. nory świerzbowcowe (ślepe kilkumilimetrowe tunele) i codziennie składa w nich maksymalnie 3 jaja. W przeciągu 3 tygodni z jaja wychodzi larwa, a z niej uczy się dorosły osobnik gotowy do dalszego rozmnażania. Poza ludzką skórą roztocze może żyć nie dużo niż 3 dni. Kiedy podejrzewasz u siebie świerzb, objawy powinny być dla Ciebie duże znaczenie, bo roztocze jest naprawdę niewielkie, że właściwie trudno dostrzec je gołym okiem.
Świerzb: objawy
W miejscach bytowania pasożyty pozostawiają swoje odchody, które powodują silną reakcję alergiczną, objawiającą się głównie swędzącą wysypką. Objawy te są zazwyczaj 3-4 tygodnie od przedostania się świerzbowca na ciało człowieka. Typowym odruchem każdego zarażonego świerzbem jest przymus drapania. Oprócz grudkowo-pęchęrzykowatej wysypki na skórze występują więc kluczowe linie po drapaniu nazywane przeczosami. Potrzeba drapania jest szczególnie silna w ciągu snu, po kąpieli lub po powrocie do domu z chłodnego dworu, gdyż ciepło wpływa pobudzająco na będące w skórze pasożyty. Na skutek drapania roznoszą się one na całe okolice, a po jakimś czasie świąd może objąć całą powierzchnię ciała osoby zarażonej, omijając jedynie okolice twarzy. Wystarczy tylko 10 dorosłych samic składających jaja w skórze, aby świerzb się rozprzestrzenił.
Jak można zarazić się świerzbem
Do zarażenia świerzbem dochodzi najczęściej przez bezpośredni kontakt z zainfekowaną skórą. Rzadko wystarczy podanie ręki czy szybki uścisk, aby zarazić się świerzbem. Zarażają się natomiast osoby będące ze sobą w dalszym kontakcie (np. podczas stosunków intymnych) lub występujące w jednym domu. Można się też zarazić przez spanie w pościeli osoby cierpiącej, pożyczanie z niej ubrania, ale i np. w wagonie sypialnym pociągu. W grupie ryzyka znajdują się dzieci, u których stosunkowo łatwo może dołączyć do zarażenia np. podczas wspólnych zabaw oraz nie przestrzegania zasad higieny intymnej. U maluchów zmiany wpierw pojawiają się na rękach i i podeszwach stóp, a grudkowata wysypka może nawet utrudniać chodzenie.
Jak leczyć świerzb?
Ponieważ objawy świerzbu przypominają inne choroby skóry – świerzb jest często mylnie diagnozowany. Sprzyja temu także późne pojawienie się objawów, co sprawia, że wiele kobiet nie wiąże momentu zarażenia z chorobą. Z kolei na skutek drapania powstają rany, które ulegają zakażeniu bakteriami takimi jak gronkowce i paciorkowce, co także może zaciemniać leżącą u podstaw choroby przyczynę. Tymczasem, by nie dopuścić do jej przenoszenia się, leczenie należy rozpocząć jak najszybciej czyli tuż po pojawienia się pierwszych oznak. Nasilony świąd skóry, zwłaszcza jeśli dokucza on i innym domownikom powinien zawsze nasuwać podejrzenie wystąpienia świerzbu. W wypadku wystąpienia podejrzanych objawów należy zgłosić się doi lekarza dermatologa, który zleci właściwe leczenie. Polega ono najczęściej na smarowaniu całego ciała preparatami z permetryną, maścią siarkową lub środkami zawierającymi lindan. Mogą one tkwić w form żelu, maści, nalewek. Aby zmniejszyć świąd stosuje się leki przeciwhistaminowe i kalaminę. Nakładanie preparatów najlepiej rozpocząć od szyi, następnie składając się w dół, posmarować kolejne części ciała, zwłaszcza te, na których są zmiany chorobowe. Środek powinien zostać na skórze przynajmniej osiem godzin, a to najlepiej nakładać go na noc. Pamiętaj, że świerzb nie minie sam, dlatego jeśli zauważysz objawy u siebie (albo u kogoś z rodziny), jak najszybciej zgłoś się do dermatologa. Im wcześniej rozpoczniesz leczenie, tym niższe będzie zagrożenie, że zarazisz kolejne osoby, np. na powitanie ściskając dłoń współpracownika, który właśnie wrócił z długiego urlopu.
